Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερος λόγος γίνεται για τις παραβιάσεις προσωπικών δεδομένων και την κατάχρηση της ελευθερίας του λόγου η οποία λέγεται ότι γίνεται από κάποιους δημοσιογράφους. Τα επιχειρήματα της μιας και τα επιχειρήματα της άλλης πλευράς δημιουργούν την εντύπωση ότι πρόκειται για δύο έννοιες ανταγωνιστικές, δύο έννοιες που δε μπορούν να συνυπάρξουν. Αξίζει να διερευνήσουμε ωστόσο την ορθότητα αυτού του συλλογισμού και να διαπιστώσουμε εν συνεχεία εάν τελικά εκεί που αρχίζει η ελευθερία του λόγου τελειώνει η προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Αναρωτηθήκαμε ποτέ αλήθεια τι εντάσσεται τελικά στην ελευθερία του λόγου; Εντάσσεται για παράδειγμα στο χώρο της ελευθερίας του λόγου η εξύβριση και συκοφάντηση προσώπων μέσω των blog ή και των άλλων μέσων ή η έκθεση ιδιωτικών στιγμών προσώπων που ουδέποτε έδωσαν τη συγκατάθεσή τους για την δημοσιοποίηση αυτή; Σε αυτά ας προσθέσουμε και τις συνομιλίες η ηχογράφηση των οποίων δεν έχει γίνει με την σύμφωνη γνώμη και των δύο συνομιλητών και ας αναρωτηθούμε ξανά, Μπορεί αυτές να χρησιμοποιηθούν με άλλοθι το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης;
Η ελευθερία της έκφρασης αποτελεί υπέρτατο αγαθό και ως προς αυτό η ιστορία, αλλά φυσικά και το Δίκαιο είναι αρκετά σαφή. Είναι ένα αγαθό για το οποίο έχει χυθεί αίμα και για αυτό, κανένας δεν έχει το δικαίωμα να το σφετερίζεται και να αλλοιώνει την έννοιά του με ενέργειες που έρχονται σε ευθεία σύγκρουση τόσο με το επικρατές σύστημα αξιών όσο και με τον ίδιο το Νόμο. Ο καθένας έχει το δικαίωμα στην έκφραση της άποψής του και αντίστοιχα ο καθένας έχει το δικαίωμα να την ενστερνιστεί ή να διαφωνήσει με αυτήν, πόσο μάλλον όταν τον αφορά, άλλωστε αυτό αποτελεί και τη πεμπτουσία της Δημοκρατίας: Η εκφρασμένη διαφωνία, η σύγκρουση απόψεων, ο διάλογος. Ουδείς όμως μπορεί να αναγνωρίσει το δικαίωμα σε κάποιον να εξαπολύει λιβέλους εναντίον οιουδήποτε και να προσβάλει τη προσωπικότητά του. Εξ’ άλλου, αυτό, όπως και η διάδοση ψευδών ειδήσεων, αποτελεί ποινικό αδίκημα και η Πολιτεία δε μπορεί να προστατεύσει τέτοιους ανθρώπους που χρησιμοποιούν την «ελευθερία του λόγου και της έκφρασης» ως άλλοθι για συμφέροντα δικά τους. Συμφέροντα που ικανοποιούνται από τον εξευτελισμό και την προσβολή ενός ατόμου. Άλλωστε δε μιλάμε καν για ελευθερία της έκφρασης, αν το εξετάσουμε με προσοχή, καθώς πρόκειται για δημοσιοποίηση διαλόγων, φωτογραφιών και οπτικοακουστικού υλικού από όπου ο λόγος του ατόμου που είχε τη πρωτοβουλία για την ενέργεια αυτή, απουσιάζει. Επομένως δεν εκφράζεται καν.
Ιστορικά, η ελευθερία της έκφρασης δεν είχε ουδεμία σχέση με αυτό που παρατηρείται σήμερα στη κοινωνία. Το δικαίωμα που διεκδικούσαν οι εκάστοτε επαναστάτες ήταν η ελευθερία να εκφράζουν, χωρίς κίνδυνο δίωξης, τις απόψεις και τις πεποιθήσεις τους, κάτι το οποίο φυσικά και πέτυχαν. Τί άλλαξε όμως από τότε μέχρι σήμερα και παρατηρούμε έξαρση ποινικά κολάσιμων φαινομένων που κινδυνεύουν να προσδώσουν άλλη έννοια στην ελευθερία της έκφρασης;
Το κυνήγι του χρήματος το οποίο αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα των καιρών που διανύουμε και που στη περίπτωση των μέσων λαμβάνει τη μορφή του κυνηγιού της ακροαματικότητας, είναι αυτό το οποίο έχει οδηγήσει στην «δημιουργία» σκανδάλων και που καλλιεργεί στο κοινό διαθέσεις κουτσομπολιού και «κανιβαλισμού» δημοσίων προσώπων. Είναι γνωστό ότι όσο μεγαλύτερη θεαματικότητα σημειώσει μια εκπομπή τόσο περισσότερα χρήματα θα λάβει το κανάλι και κατ’ επέκταση ο υπεύθυνος της εκπομπής από τις διαφημιστικές εταιρείες οι οποίες λίγο ενδιαφέρονται για τη ποιότητα της εκπομπής. Το κοινό από την άλλη επειδή έχει γαλουχηθεί μες στη σκανδαλολογία και το κουτσομπολιό, έλκεται από τέτοιες εκπομπές και τις ανταμείβει με τη προσοχή του.
Δημιουργείται λοιπόν ένας φαύλος κύκλος ο οποίος τείνει να σπάσει ή έστω να γίνει λιγότερο φαύλος με τη νέα νομοθεσία που προβλέπει την απόλυτη απαγόρευση χρήσης μαγνητοφωνημένου υλικού και την απαγόρευση της βιντεοσκόπησης κάποιου ατόμου δίχως την άδειά του. Σε κάθε περίπτωση θέλει προσοχή για να μην φτάσουμε στο άλλο άκρο, αυτό της υπερβολής, και ύστερα το κοινό, αντί να προστατευθεί, να βλαφτεί.
Ελένη - Βανέσσα Θεοδώρου
ΑΜ:41040111
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου